Czasami zastanawiamy się, czy nasze dziecko dobrze się rozwija. Przedstawiam tu pomocny test z pytaniami sformułowanymi na podstawie tabeli Umiejętności i Zachowań z książki E.Schoplera, R.J.Reichlera i M.Lansing „Techniki nauczania dla rodziców i profesjonalistów”. Brak jakiejś umiejętności u dziecka o niczym nie świadczy, lecz warto przyjrzeć się temu i pomóc mu.
Odpowiadając na każde z nich, wybierz jedną z trzech możliwości:
A - Tak, robi to.
B - Robi to z pomocą, próbuje.
C - Nie robi tego.
Sprawność ruchowa dziecka
3-4 latek
Czy łapie piłkę i odrzuca ją? A B C
Schodzi ze schodów, stawiając nogi naprzemiennie? A B C
Stoi przez chwilę na jednej nodze? Umie na niej podskoczyć? A B C
Huśta się na huśtawce? A B C
4-5 latek
Utrzymuje równowagę, chodząc po krawężniku lub belce na placu zabaw? A B C
Wykonuje pięć podskoków jeden po drugim? A B C
Wspina się na drabinki? A B C
5-6 latek
Skacze przez linkę? A B C
Biega na palcach? A B C
Jeździ na rowerze z dodatkowymi kółkami? A B C
Uderza piłkę pałką, kijkiem? Kozłuje dużą piłką? A B C
Sprawność manualna i koordynacja wzrokowo ruchowa
3-4 latek
Potrafi utrzymać kredkę i bazgrać nią? A B C
Obrysowuje kształty kilkoma pociągnięciami kredki? A B C
Ustawia wieżę z kilku klocków? A B C
Nawleka duże korale na sznurowadło? A B C
Rysuje koło? A B C
4-5 latek
Rysuje proste obrazki? A B C
Potrafi przykręcić nakrętkę do śrubki? A B C
Robi budowle z klocków? A B C
Składa papier na pół i jeszcze raz na pół? A B C
Rozpoznaje przedmioty dotykiem (np. ukryte w woreczku)? A B C
Wycina proste kształty? A B C
5-6 latek
Wycina dość dokładnie i precyzyjnie obrazki? A B C
Uderza w gwóźdź młotkiem? A B C
W jego rysunkach jest coraz więcej dopracowanych detali? A B C
Czynności poznawcze dziecka
Czynności poznawcze
3-4 latek
Wie, do czego służą przedmioty codziennego użytku? A B C
Rozróżnia kształty, kolory, struktury, smaki i segreguje wg nich przedmioty? A B C
Rozumie stopniowanie przymiotników (najbliższy, największy)? A B C
Rozróżnia płeć i rolę poszczególnych osób w rodzinie? A B C
Rozumie i używa czasu teraźniejszego i przeszłego? A B C
4-5 latek
Zna swój wiek i adres? A B C
Umie nazwać podstawowe kolory? A B C
Łączy nazwę z kolorem? A B C
Rozumie analogie („Kapelusz jest na głowę, jak but na nogę”)? A B C
Dostrzega błędy na rysunku (np. but na ramieniu postaci)? A B C
Pamięta zbiór trzech przedmiotów i zauważa, którego brakuje? A B C
Odróżnia płeć? A B C
5-6 latek
Rozumie sens czynności? A B C
Zna nazwisko i zawód rodziców? A B C
Rozumie reguły prostej gry i potrafi ich przestrzegać? A B C
Liczy słownie do 20? A B C
Dodaje i odejmuje do trzech? A B C
Potrafi rozwiązywać zagadki? A B C
Odróżnia lewą stronę ciała od prawej? A B C
Samodzielność dziecka
3-4 latek
Samodzielnie pije i nalewa z dzbanka? A B C
Smaruje chleb nożem? A B C
Chodzi sam do WC? A B C
Myje zęby pod nadzorem opiekuna? A B C
Samodzielnie się kąpie (pod nadzorem) i wyciera? A B C
Ubiera i rozbiera się sam? A B C
4-5 latek
Sprawnie posługuje się sztućcami? A B C
Jest całkowicie samodzielny w toalecie? A B C
Myje się, szczotkuje zęby (bez nadzoru)? A B C
Próbuje wytrzeć nos? A B C
Pomaga w domowych pracach (na polecenie)? A B C
5-6 latek
Kiedy odbiera telefon, przekazuje wiadomości? A B C
Gra w proste gry planszowe? A B C
Szczotkuje i czesze włosy? A B C
Troszczy się o to, jak wygląda? A B C
Wie, jak bezpiecznie przechodzić przez jezdnię? A B C
Rozumienie mowy i mowa czynna
3-4 latek
Rozumie słowa oznaczające kolor? A B C
Słucha opowiadań? A B C
Wykonuje nawet złożone polecenia? A B C
Ma już dość duży zasób słów i ciągle go wzbogaca? A B C
4-5 latek
Rozumie pojęcia „obok, pomiędzy, nad”? A B C
Używa zdań złożonych? A B C
Rozróżnia znaczenie stwierdzenia „jeżeli”? A B C
Rozumie stronę bierną („Pies został uderzony piłką”)? A B C
5-6 latek
Pyta o znaczenie słów abstrakcyjnych („Co to jest miłość?”)? A B C
Poprawnie używa czasu przyszłego i przeszłego? A B C
Mówi płynnie i poprawnie? A B C
Prawidłowo używa słów wczoraj i jutro? A B C
Rozwiązanie testu
Większość odpowiedzi A: oznacza, że twoje dziecko rozwija się harmonijnie i odpowiednio do wieku.
Większość odpowiedzi B: możliwe, że przewidziane dla tego wieku umiejętności dziecko mogłoby już wykonywać. Zatroszcz się o to, by miał okazję do większej ilości ćwiczeń. Pokazuj mu, jak coś zrobić, pomagaj, ale staraj się, by robił to samodzielnie.
Większość odpowiedzi C: ten wynik może świadczyć o tym, że dziecko potrzebuje pomocy. Skonsultuj się ze specjalistą.
Cieszymy się tym, co dziecko potrafi, ale interesujmy się także dziedziną, z którą ma problemy. Człowiekowi potrzebna jest sprawność we wszystkich sferach życia. Im wcześniej zaczniesz pracować nad tym, co sprawia kłopot, tym większa jest szansa, że dogoni rówieśników. Wyraźne dysharmonie w rozwoju, np. sześciolatek osiągnął sprawność fizyczną tylko na poziomie czterolatka, trzeba skonsultować się ze specjalistą.